Na Śląsku Piłsudski znów pewnie przegra z Korfantym rywalizację o pamięć zbiorową. Być może jednak wszystkich pogodzi reformacja
Wokół odbudowy zabytków toczy się spór: czy odnawiać najstarsze obiekty, czy zostawiać jako trwałe ruiny - mówi dr Arkadiusz Kuzio-Podrucki, historyk
- Co byś woloł Antek, pyto Francek, być głupi albo łysy? - Chyba głupi, bo tego tak zaroz nie widać. Ale ci dwaj kamraci głupi nie byli. Są symbolem Ślązaków, którzy kpią z siebie i świata
Przez całe życie reżyser Stanisław Jędryka nie próbował dociekać prawdy o sobie z obawy, co odkryje. Dzisiaj tego żałuje. Wychował się w Sosnowcu, w przybranej rodzinie.
Udział Policji Województwa Śląskiego w obronie Śląska we wrześniu 1939 roku przynosi chlubę tej formacji. Także dalsze, tragiczne losy jej funkcjonariuszy zasługują na pamięć
W styczniu 1945 przez Katowice przetoczył się front. Wehrmacht odszedł, wkroczyła Armia Czerwona. Chaos tamtych dni tak zapamiętali naoczni świadkowie w Katowicach
Polska i niemiecka policja kryminal-na współpracują ze sobą w sprawie zabójstwa śląskich posterunkowych. Ale na wyższych szczeblach relacje z urzędnikami Hitlera są fatalne.
Lędziny po dziś dzień czczą pamięć pułkownika Jerzego Szewełły. Zasłużył na to podczas stanu wojennego w kopalni „Ziemowit”, w której był wówczas wojskowym komisarzem.
Brynowianie i ligocianie o Wujku wiedzieli wszystko, katowiczanie bardzo dużo, Ślązacy spoza miasta niemało. Ale koledzy z Kielc, Częstochowy czy Nowego Sącza - prawie nic.
- Albert von Groeling został starostą toszecko-gliwickim i jest uznawany za jedną z bardziej zasłużonych osób dla tego regionu - mówi dr Arkadiusz Kuzio-Podrucki, historyk.
Ewakuował się z Polski i Francji, dopiero w Anglii rozwinął skrzydła. Jan Cholewa, pilot i harcerz ze Śląska, odbył z Wielkiej Brytanii i Włoch 110 lotów bojowych bombowcami.
Pierwsze koncerty charytatywne „Serce za serce” elektryzowały całą Polskę. Odbywały się na przełomie listopada oraz grudnia i tego dnia należało być w Zabrzu. Zbigniewowi Relidze udało się sprowadzić największe sławy światowej opery.
Potrafili wypalać ceramikę i przeprowadzać skomplikowane operacje. Pozostały po nich cmentarzyska w woj. śląskim, największe w Polsce.
Śląscy antyfaszyści, najczęściej zwykli robotnicy, brali udział w wojnie domowej w Hiszpanii. Wielu z nich zostało tam na zawsze.
Wyznaczenie granicy polsko-niemieckiej w 1922 roku podzieliło linie kolejowe na Górnym Śląsku. I Polacy, i Niemcy postanowili więc wybudować nowe odcinki torów.
Janów. Ta zbrodnia nie mieściła się ludziom w głowie. 37-letni zdolny inżynier, Michał Skrzywań, ginie z rąk podwładnego, który wszystkiego zazdrościł: stanowiska, pieniędzy, rodziny.
40. rocznica powstania Komitetu Obrony Robotników pokazała jak na dłonicałą tę polityczną rewizję najnowszej historii Polski. Władza znów mówi nam,kto jest prawdziwym bohaterem.
- Jedliśmy robaki, pracowaliśmy jak niewolnicy i kto o tym pamięta? Nie mamy odszkodowań - mówi Józef Kielman z Bytomia. Ale część junaków dobrze wspomina ten czas.
Najbliżej na Śląsku z Komitetem Obrony Robotników byli: Kazimierz Świtoń i Władysław Sulecki. To najbardziej represjonowani działacze opozycji drugiej połowy lat 70.
Masowa mogiła śląskich powstańców i harcerzy na cmentarzu w Katowicach-Panewnikach istnieje od września 1939. Niemcy chcieli zetrzeć ją z powierzchni ziemi.
Żądamy polskich powiatów Górnego Śląska - mówił Wojciech Korfanty. Niemcy odpowiadali: „Jeżeli żądacie niemieckich prowincyj, to przyjdźcie po nie, a rozbijemy wam głowy”.
- Zamki i pałace znikały wcześniej, ale tragiczny los spotykał też te oddane po wojnie we władanie PGR-om - mówi dr Arkadiusz Kuzio-Podrucki, historyk.
Co mnie zdziwiło najbardziej? Był górnik, była kopalnia, święta Barbara i cechownia. A nie było gruby, grubiorza, flapsu i arbaja. Nie było nawet szychty. Bo żodyn nie godoł po śląsku.
Mistrz Polski wagi ciężkiej i półciężkiej, weteran wojenny, bohater spod Monte Cassino, niestrudzony działacz sportowy. Mimo to umarł zapomniany.
Potomek najstarszej śląskiej arystokracji. Wytworny, nonszalancki i nieustraszony w boju. Hyacinth hrabia Strachwitz walczył przeciw śląskim powstańcom, a potem za III Rzeszę.
Franciszek Liszt, słynny kompozytor, wiele razy gościł na Śląsku. Miał tu przyjaciela, Felixa Lichnowskiego, właściciela między innymi Krzyżanowic.
- Turzonowie przybyli na Górny Śląsk z Krakowa. Choć legitymowali się węgierskim szlachectwem, na Śląsku byli uznawani za Polaków - mówi dr Arkadiusz Kuzio-Podrucki, historyk.
Zigeuner, Gypsies, Gitanos, Pharao; tak nazywano lud, który pojawił się w Europie w późnym średniowieczu. Zawsze stanowili zagadkę. Podawali, że są pokutnikami z Małego Egiptu.
Kto raz poczuł na sobie spojrzenie Józefa Szeterloka, ten nie zapomni tego do śmierci, mówili świadkowie na jego procesie. Ale oskarżony ma powód, żeby tak na nich patrzeć.
Dwaj mężczyźni pracują razem w stolarni w Nowym Jorku. Jeden to Ehrenfried Knop spod Katowic, drugi Bruno Hauptmann z Drezna. Obaj zapiszą się w historii kryminalistyki.
„Górnik po szychcie musi piwem gardło przepłukać!” - mówił kiedyś tow. Edward Gierek. Górnicza brać spopularyzowała złocisty trunek na Śląsku, ale polskie piwne tradycje rozwinęły się dużo wcześniej niż górnictwo węglowe.
Ten ród politycznie i ekonomicznie nie miał większego znaczenia. Jednak przeszedł do historii za sprawą talentu wielkiego poety i humanisty - mówi dr Arkadiusz Kuzio-Podrucki, historyk.
17 księstw, 6 wolnych państw stanowych, a do tego jeszcze kilkanaście państw stanowych... Nie, nie opowiadam Państwu o wielkim kraju od morza do morza. To Śląsk
O tej postaci, jak o wielu śląskich przedwojennych politykach, nie uczy się w szkole. Wincenty Spaltenstein wiele zrobił dla Chorzowa, ale musiał borykać się z różnymi atakami.
3 września 1939 r. czołówki Wehrmachtu dotarły dalej, niż mogło się wydawać. Pododdziały 239 Dywizji Piechoty penetrowały rejon Katowic. Niemieccy żołnierze byli w mieście.
Karin Stanek ze swojej śląskości wydobyła zabawę i radość na scenie. Choć może naturalniejszy jest dla nas śląski, bluesowy splin?
Polska Press Sp. z o.o. informuje, że wszystkie treści ukazujące się w serwisie podlegają ochronie. Dowiedz się więcej.
Jesteś zainteresowany kupnem treści? Dowiedz się więcej.
© 2000 - 2019 Polska Press Sp. z o.o.
